Vücudumuzu örten en büyük organlardan biri olan deri, vücut ısısını ayarlayıp, gaz alışverişini yaparak solunuma ve boşaltıma destek olur. Ancak en önemli görevi vücudu dış etkenlere karşı korumaktır. Tüm organlarımızda olduğu gibi deride de bazı hastalıklar meydana gelmektedir. Deri hastalıklarındaki belirtiler kişiye göre ve hastalığın derecesine göre değişkenlik gösterir. Bazı deri hastalıkları geçiciyken bazıları kalıcı olup oldukça ağrılı olabilir. Deri hastalıklarının kimi çevresel etkenlerle kimi de genetik sebeplerle ortaya çıkar. Çoğu deri hastalığı kişinin günlük yaşamını dahi etkilemezken az miktarda cilt hastalığında hayati tehlike riski bile oluşmaktadır.
Cilt hastalıkları farklı pek çok rahatsızlığın bir belirtisi de olabilir. Bu nedenle cilt te gözlemlenen en küçük farklılıklar dahi önemsenmeli ve en kısa zamanda doktora başvurulmalıdır.
Deri Ve Özellikleri
Tüm vücudumuzu saran deri üç bölümden oluşmaktadır:
- Üst Deri (Epidermis)
- Alt Deri (Dermis)
- Deri Altı (Subkutis, alt derinin bir parçasıdır)
Buna göre;
Üst Deri (Epidermis)
- Derinin alt bölümlerini koruyan tabakadır.
- Bu tabakada kan damarları ve sinirler bulunmaz.
- Üst derinin dış bölümü ölü hücrelerden meydana gelmiştir.
- Derinin rengini belirleyen hücreler bulunur.
- Deriyi zararlı ışınlardan korur.
Alt Deri (Dermis)
- Alt deri üst deriye göre daha kalındır. Canlı hücrelerden oluşur.
- Kan damarları, sinirler, ter bezleri, yağ bezleri, kıl kasları ve duyu amaçları bulunur.
- Deriye esnekliğini verir ve ince elastik lifler bulunur.
Deri Altı (Subkutis)
- Dermis ve subkutis arasında net bir sınır bulunmaz ve her iki bölümün kalınlıkları ve geçiş özellikleri cinsiyete, yaşa, beslenme durumu ve yaşam koşullarıyla, vücudun hangi bölgesinde olduğuna göre değişir.
- Vücudu çarpmalara ve vurmalara karşı korur ve vücudun ısı kaybını önler.
- Burada ter bezleri yer alır ve boşaltıma yardımcı olur.
Deri Hastalıkları Belirtileri
Deri hastalıklarının her birinin farklı belirtileri bulunmaktadır. Ciltte görülen her farklılık da mutlaka bir cilt hastalığını işaret etmez. Belli bir süre devam eden belirtilerde ise mutlaka bir uzmana görünmek şarttır. Herhangi bir cilt rahatsızlığını işaret eden belirtiler şöyle olabilir;
- kırmızı veya beyaz renkli kabarıklıklar
- ağrılı veya kaşıntılı bir kızarıklık
- pullu veya pürüzlü cilt
- cildin soyulması
- ülserimsi yaralar
- açık yaralar veya lezyonlar
- kuru, çatlamış cilt
- renksiz cilt
- etli yumrular, siğiller
- deride pigment kaybı
- aşırı kızarma
Deri Hastalıklarının Nedenleri
Cilt hastalıklarının nedenleri kişiye göre değişse de bilinen en büyük nedenleri şöyledir;
- cilt göreneklerinde ve saç köklerinde bulunan bakteriler
- ciltte yaşayan mantarlar, parazitler veya mikroorganizmalar
- virüsler
- zayıf bir bağışıklık sistemi
- alerjenler, tahriş edici maddeler veya enfekte olmuş kişinin derisiyle temas
- genetik faktörler
- tiroit, bağışıklık sistemi, böbrekler ve diğer vücut sistemlerini etkileyen hastalıklar
Cilt hastalıklarına pek çok hastalık ve yaşam tarzı türü yol açabilir. Bazı deri rahatsızlıklarının ise herhangi bir nedeni bulunamamaktadır.
Bağırsak Hastalıkları
Sindirim sisteminin uzun süreli iltihaplanmasına neden olan bir grup bağırsak hastalıkları sıklıkla cilt hastalıklarına neden olabilir. Aynı şekilde bu hastalıkları tedavi etmek için kullanılan ilaçlar da bazı deri rahatsızlıklarına neden olabilir. Bazı bağırsak hastalıkları deride
- et benleri
- makat çatlağı
- ağız iltihabı
- vaskülit
- vitiligo
- alerjik egzama
gibi hastalıklara neden olabilir.
Diyabet
Diyabet ile yaşayan pek çok insanda diyabet nedeniyle cilt problemi görülmektedir. Bu hastalıkların çoğu sadece diyabet hastalarında görülür. Çünkü diyabet kan dolaşımı ve enfeksiyon riskini etkiler.
- arpacık ve kıl kökü iltihabı gibi bakteriyel enfeksiyonlar
- ayak mantarı gibi mantar enfeksiyonları,
- akantez nigritanları
- diyabetik kabarcıklar
- diyabetik dermopati
- dijital skleroz
Lupus
Lupus, cilde, eklemlere veya vücut içindeki organlara zarar verebilecek kronik enflamatuar bir hastalıktır. Lupus hastalığından kaynaklanan yaygın cilt problemleri ise şöyledir;
- yüz ve kafada görülen yuvarlak lezyonlar
- kalın, kırmızı, pullu lezyonlar
- vücudun güneş ışığına maruz kalan kısımlarında kırmızı, halka şeklinde lezyonlar
- yüzde ve güneş yanığı gibi görünen döküntü
- el ve ayak parmaklarında kırmızı, mor veya siyah noktalar
- ağız ve burun içindeki yaralar
- bacaklarda küçük kırmızı lekeler
Gebelik
Hamilelik kadınlarda hormon düzeylerini etkilediği için bazı cilt problemlerine neden olabilir. Hamilelik öncesi var olan cilt problemleri kötüleşebilir ya da kaybolabilir. Hamilelik süresince deride meydana gelen problemler doğumla birlikte ortadan kaybolur. Hamileliğin neden olduğu cilt rahatsızlıkları şöyledir;
- deri çatlağı
- melazma
- pemfigoidin
- ürtiker
- egzama
Stres
Stres, cilt hastalıklarını tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir. Bunun yanı sıra stres, hormonal dengesizliklere neden olabilir. Strese bağlı cilt problemleri şöyle sıralanabilir;
- egzama
- sedef hastalığı
- akne
- rosacea
- iktiyozis
- vitiligo
- kurdeşen
- seboreik dermatit
- alopesi areata (saç kıran)
Güneş
Güneş pek çok farklı cilt hastalığına neden olabilir. Bazıları çok sık görülüp zararsızdır bazıları ise nadir görülür ve hayati tehlike riski vardır. Bu anlamda yaz, kış güneş koruyucu krem kullanmak çok önemlidir. Güneş ışığına maruz kalmak aşağıdaki deri hastalıklarına neden olabilir ya da bu dersi hastalıklarının durumunu ağırlaştırabilir.
- benler
- kırışıklıklar
- güneş yanığı
- aktinik keratoz
- bazal hücreli karsinom,
- skuamöz hücreli karsinom ve melanom dahil cilt kanseri
En Sık Görülen Deri Hastalıkları (Fotoğraflı olması tavsiye ediliyor her biri için)
Akne: Akne genellikle yüz, boyun, omuzlar, göğüs ve sırt üzerinde görülür.
Ciltteki yağ bezlerinin iltihaplanması sonucu, fazla sebum (yağ bezlerinin meydana getirdiği salgı) üretilir. Oluşan bu sebum cilt gözeneklerinin kapatır. Oksijensiz bu ortam bakterilerin gelişmesine neden olur ve sonunda cilt yüzeyinde enfeksiyonlu kırmızı şişlikler oluşur.Tedavi edilmezse akne izleri kalabilir.
Kurdeşen: Ürtiker olarak da bilinen kurdeşen ciltte bulunan kaşıntılı, kabarıklıklardır. Genellikle kırmızı, pembe olmakla birlikte zaman zaman ten rengindedir. Kimi zaman ağrılı olabilir. Çoğu durumda, kurdeşen vücudun bir ilaca, yiyeceğe karşı alerjik bir reaksiyon göstermesi ya da çevredeki herhangi bir dokudan tahriş olması sonucu gelişir.
Aktinik Keratoz: Daha çok vücudun güneş ışığına fazla maruz kalan bölgelerinde görülen aktinik keratoz melanin pigmentinin aşırı aktif hale gelmesi neticesinde oluşur. Derinin üst yüzeyinde oluşan pembe ve kahverengi lekelerle kendini gösterir.
Rosacea: Rosaceanın nedeni hala bilinmemektedir ve kesin bir tedavisi yoktur. Daha çok etkilerini en aza indirmeye yönelik tedaviler bulunmaktadır. Dört alt tür rosacea vardır. Her alt tipin kendine özgü belirtileri vardır. Genel olarak ise yanaklardaki içi kırmızı, irin dolgulu şişliklerle kendini belli eder.
Egzama: Egzama değişik nedenlerle ortaya çıkan, deride kızarıklık, kuruluk veya sulanma, kaşıntı gibi belirtilerle görülen bir rahatsızlıktır. Stres, tahriş edici maddeler, alerjenler ve iklim egzamanın tam nedeni olmasa da tetikleyici faktörleridir. Yetişkinlerde görülen egzama genellikle yüz, saç derisi ve ellerdedir. Çocuklarda ise kıvrım bölgelerinde oluşur. Tedavide krem kullanılır. Ancak bazı durumlarda ağızdan alınan ilaç ve iğneler tedaviye eklenir.
Sedef: Genellikle kafa derisinde, dirseklerde, dizlerde ve sırtın alt bölümünde görülen sedef hastalığı kronik bir cilt hastalığıdır. Otoimmün bir hastalık olarak kabul edilen sedef hastalığında ciltte gümüş veya kırmızı renkli, kaşıntılı ve ağrılı pullu lekeler oluşur.
Selülit: Özellikle kadınların kilo ile bağlantı kurmaya çalıştığı selülit aslında bir deri hastalığıdır. Zaman zaman ağrı ile kendini gösteren, bakteriyel cilt enfeksiyonu olan selülit daha çok bacaklarda fark edilir.
Selülit genellikle cildin yüzeyinde bulunur, ancak altındaki dokuları da etkileyebilir. Enfeksiyon lenf bezlerine ve kan dolaşımına kadar yayılabilir.
Melonom: Özellikle açık tenli kişilerde en sık görülen cilt kanseri türüdür. Ancak toplamda cilt kanserinin en az görülen biçimlerinden biridir. Fakat aynı zamanda vücudun diğer bölgelerine yayılma potansiyeli nedeniyle en ölümcül tiptir. Daha çok bol güneş alan ülkelerde görülen melonomun en büyük dostu güneş yanıklarıdır. Asimetrik, farklı renklere sahip benler melonum için bir başka risk faktörüdür.
Vitiligo: Cilde rengini verene hücrelerde otoimmün yıkım nedeniyle pigent kaybının yaşanması ile vitiligo hastalığını tetikler. Yüz, saç derisi ve tüm vücutta görülebilen vitiligoda deri renginde farklılıklar göze çarpar. Genetik olan vitiligo bulaşıcı değildir ve henüz kesin bir tedavisi bulunmamaktadır.
Siğil: HPV virüsü nedeniyle ciltte görülen siğiller çoğunlukla tehlikeli olmasa da bulaşıcı ve zaman zaman kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabilirler. El ve ayaklarda görülen çoğu siğil zararsızken gential bölgelerde görülen siğiller mutlaka uzman bir hekim tarafından kontrol altında tutulmalı.
Saçkıran:Saç kıran, deriye bulaşan ve çok hızlı bir şekilde yayılan bir tür mantarın sebep olduğu cilt ve saç dökülmesi hastalığıdır. Saçkıran hastalığının en önemli zararı ve yan etkisi saçlar üzerinde hızla yayılması ve tedaviye geç kalınması durumunda kalıcı olarak saç kayıplarına sebep olmasıdır.
Uçuk: Küçük, acı veren, içinde sıvı olan kabartılar genellikle dudak veya burunda oluşur. Uçuk “herpes simpleks” virüsü nedeniyle oluşur. Genelde 10 gün sürer ve bulaşıcıdır. Ateşlenme, aşırı güneşte kalma, stres, hormonal değişimler, adet dönemi uçuğu tetikler.
Cilt Hastalıklarının Tedavisi
Birçok cilt hastalığının tedavisi mümkündür. Bazı cilt rahatsızlıkları ise herhangi bir tedavi yöntemine cevap vermeyebilir. Deri hastalıkları için genellikle kullanılan tedavi yöntemleri şöyledir;
- antihistaminikler
- ilaçlı kremler ve merhemler
- antibiyotikler
- vitamin veya steroid enjeksiyonları
- lazer tedavisi
- hedefe yönelik reçeteli ilaçlar
Diğer uygulamamız HydraFacial ‘a buradan göz atabilir, bilgilendirme videoları için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.
